Taka oto sytuacja: instalujesz nową aplikację na swoim smartfonie albo tablecie i nagle nic nie działa. Telefon czy iPad zawiesił się w trakcie instalacji i teraz - w najlepszym przypadku - instalacja musi być rozpoczęta od nowa. Brzmi znajomo? Tak? Najgorsze jest to, że w wielu takich sytuacjach, dane które przechowywaliśmy na urządzeniu po prostu znikają. Na co jeszcze narażamy nasze urządzenia mobilne? Ze względu na ich poręczność, często ujawnia się niezręczność właściciela - a co za tym idzie, upadają na podłogę, beton, wpadają do wody, bywają miażdżone a nawet łamane. Co wtedy? Czy da się samodzielnie odzyskać dane, przechowywane na urządzeniu mobilnym, czy lepiej od razu skontaktować się ze specjalistą?
W odróżnieniu od “normalnych” komputerów, wszystkie dane, takie jak system operacyjny, aplikacje, dane użytkownika, przechowywane są w telefonie w jednym miejscu. Dlatego, w przypadku błędu, taki jak wspomniany we wstępie problem z instalacją aplikacji, wszystkie te dane mogą być zagrożone. Tak właśnie wygląda problem pamięci urządzeń Apple’a, opartych na systemie iOS, gdzie wszystkie dane przechowywane są w wewnętrznej pamięci flash, typu NAND. Alternatywą jest przechowywanie danych poprzez konfigurację iTunes z komputerem lub iCloudem (a więc w chmurze). To samo odnosi się do innych mobilnych urządzeń Apple’a.
Smartfony z systemem Android dają natomiast możliwość korzystania aż z trzech rodzajów pamięci: wewnętrznej pamięci (głównie NAND), ale także poprzez wejście umożliwiające instalację karty (micro-) SD. Część danych może być również przechowywana na karcie SIM, dostarczonej przez operatora usług telekomunikacyjnych.
W przypadku urządzeń mobilnych możemy mieć do czynienia zarówno z fizycznymi, jak i logicznymi uszkodzeniami. Powodem fizycznej utraty danych może być upuszczenie urządzenia, w wyniku którego wewnętrzna pamięć lub obwody płyty głównej ulegają szkodzeniu. Do fizycznego szkodzenia może dojść także w przypadku, kiedy wewnętrzne komponenty wykonane zostały z niskiej jakości materiałów, co może prowadzić do uszkodzeń i utraty możliwości zapisu/odczytu danych. Błędy logiczne, mogą być natomiast spowodowane takimi czynnikami jak: brakujące pliki (wykasowane, przeniesione), nieprawidłowa struktura plików, uszkodzenie pliku, albo formatu pliku, a także nieprawidłowe przydzielenie pamięci. W skrócie - logiczne błędy powodują, że pliki nie mogą być zapisane lub odczytane przez system, ale wciąż są fizycznie obecne w pamięci. Podobnie jest w sytuacji, kiedy plik został "usunięty" przez użytkownika. Do momentu nadpisania przez inne pliki jest on wciąż obecny w pamięci telefonu - inna sprawa, że nie zawsze jest możliwy od odzyskania.
Jeśli doszło do fizycznego uszkodzenia danych, właścicielowi telefonu nie pozostaje właściwie nic innego jak skontaktowanie się ze specjalistyczną firmą, zajmującą się odzyskiwaniem danych. Jeśli pamięć telefonu nie została w krytyczny sposób uszkodzona, są całkiem duże szanse, że wszystkie dane uda się odzyskać. Wszystko jednak zależy od konkretnego przypadku.
Z inną sytuacją mamy z kolei do czynienia, jeśli doszło do logicznego uszkodzenia danych, lub ważne dla nas pliki zostały po prostu - przypadkowo lub w wyniku umyślnego działania - z urządzenia usunięte. Podstawowym problemem w tym przypadku jest ogromna liczba producentów telefonów, modeli tych urządzeń, a także spora różnorodność systemów operacyjnych, które różnią się od siebie w sposób znaczący, co widać choćby na przykładzie dwóch najpopularniejszych - Androida i iOSa. Właśnie od rozwiązań zastosowanych przez producenta telefonu, a także od systemu operacyjnego, a nawet aplikacji zainstalowanych na telefonie przez samego użytkownika zależy, czy uda się odzyskać przywrócić prawidłową strukturę logiczną danych w przypadku błędu systemu, albo na przykład przypadkowo usunięty plik.
W artykule "Odzyskiwanie danych z telefonów" przeanalizowaliśmy różnice między modelami telefonów i systemami, a także sprawdziliśmy, jak wyglądają rokowania w przypadku prób odzyskiwania z nich danych.