Utrata dostępu do plików jest stresująca, ale nie należy wpadać w panikę. Jest kilka rzeczy, które możesz zrobić, zanim zaczniesz stosować drastyczne sposoby naprawy.
Jeśli żadna z tych metod nie zadziała lub jeśli wiesz na pewno, że urządzenie jest uszkodzone (np. klika), wyłącz zasilanie urządzenia, aby zapobiec dalszym uszkodzeniom. Odzyskiwanie danych jest oparte na kompletności danych i struktury plików, więc jeśli urządzenie pozostanie włączone, może to spowodować dalsze problemy.
Może się zdarzyć, że utracone pliki zostały usunięte przypadkowo, celowo w różnych okolicznościach lub przez inną osobę.
Zazwyczaj po usunięciu pliku z urządzenia pamięci masowej trafia on od razu do kosza systemu operacyjnego lub folderu Kosz. Z tego miejsca można go przywrócić do pierwotnej lokalizacji, klikając prawym przyciskiem myszy, aby otworzyć menu plików, lub po prostu przeciągając plik z powrotem do innej lokalizacji.
Najpierw sprawdź, na wszelki wypadek, czy plik nadal tam jest.
Obraz: Menu prawego przycisku myszy Kosza w systemie Windows (Microsoft.com)
Jednak nawet po opróżnieniu tego folderu (może to nastąpić ręcznie lub automatycznie, w zależności od ustawień) dane powinny nadal istnieć w jakiejś formie na dysku twardym (tylko dyski twarde). Tylko po prostu nie będą tak łatwo dostępne.
Większość systemów operacyjnych śledzi lokalizacje plików za pomocą „wskaźników”. Każdy folder i plik na dysku twardym ma jeden z tych wskaźników, który informuje system operacyjny odczytujący dane, gdzie dane się zaczynają i kończą, aby można je było uwzględnić w obliczeniach pamięci masowej i szybko odnaleźć w razie potrzeby.
Gdy plik jest usuwany, jego wskaźnik jest usuwany jako pierwszy, aby sektor, w którym się znajdował, mógł zostać oznaczony jako dostępny (dane są usuwane później). Stare dane pozostają tam do czasu, aż system nadpisze dostępną przestrzeń nowymi informacjami.
Jeśli więc użytkownik usunie plik, a następnie nie będzie korzystał z dysku twardego przez pięć lat, plik ten powinien pozostać. Z drugiej strony, jeśli stale zapisujesz nowe dane na urządzeniu pamięci masowej, usunięty plik zostanie szybciej nadpisany.
Wszystko to oznacza, że nawet jeśli dysk twardy lub SSD nadal działa, należy zaprzestać jego używania, gdy zdamy sobie sprawę, że dane zostały utracone. Im szybciej przestaniesz, tym większe są szanse na odzyskanie danych.
Chociaż może być kuszące, aby „spróbować” i sprawdzić, czy można uniknąć wydawania czasu lub pieniędzy na oprogramowanie lub profesjonalne usługi odzyskiwania danych, takie postępowanie może utrudnić odzyskanie danych, a nawet spowodować ich trwałą utratę.
Propozycje, które widzieliśmy w Internecie, a które z pewnością nie pomogą w odzyskaniu danych, to między innymi:
Zamiast tego masz dwie możliwości: oprogramowanie do odzyskiwania danych lub profesjonalna usługa odzyskiwania danych.
Oprogramowanie do odzyskiwania danych może być przydatne w odpowiednich sytuacjach, a dostępnych jest kilka jego rodzajów:
Większość systemów operacyjnych zawiera proste funkcje odzyskiwania danych przeznaczone do rozwiązywania podstawowych problemów z dyskiem twardym.
Dwa najbardziej znane przykłady to CHKDSK (Windows) i Disk Utility (Mac OS). Oba te rozwiązania będą działać tylko wtedy, gdy komputer będzie w stanie rozpoznać, że dysk zewnętrzny jest podłączony, w przeciwnym razie nie będzie wiedział, co naprawić.
Obraz: Narzędzie Disk Utility w systemie Mac OS w akcji (Apple.com)
Te wbudowane narzędzia są pomocne w niektórych sytuacjach, na przykład podczas regularnej konserwacji, jednak czasami powodują więcej szkód niż pożytku w uszkodzonych lub szwankujących urządzeniach pamięci masowej i mogą utrudniać dalsze próby odzyskania danych.
Na rynku dostępne są setki (jeśli nie tysiące) programów do odzyskiwania danych. Niektóre z nich mają możliwości podobne do powyższych funkcji systemu operacyjnego, podczas gdy inne potrafią znaleźć pofragmentowane części uszkodzonych plików na zewnętrznym dysku twardym i odbudować je w celu odzyskania plików.
Samodzielne odzyskiwanie danych jest zawsze ryzykowne, nawet przy użyciu najlepszych narzędzi.
Jeśli zdecydujesz się na tę metodę, upewnij się, że używasz kopii lub obrazu uszkodzonego dysku (lub utwórz kopię zapasową danych, do których masz dostęp na innym dysku lub w chmurze), dzięki czemu zawsze będziesz mieć oryginał, jeśli coś pójdzie nie tak.
Obraz uszkodzonego dysku twardego na poziomie sektorów można utworzyć za pomocą naszego prostego w użyciu oprogramowania do samodzielnego odzyskiwania danych, Ontrack EasyRecovery.
Nasze oprogramowanie potrafi znacznie więcej niż tylko tworzyć obrazy na poziomie sektorów na potrzeby kopii zapasowych. Umożliwia precyzyjne odzyskiwanie danych utraconych w wyniku skasowania, ponownego sformatowania i innych zdarzeń.
Dzięki temu można:
Obraz: Ontrack EasyRecovery dla Windows w akcji
Dowiedz się więcej o oprogramowaniu Ontrack EasyRecovery i różnych oferowanych wersjach.
Ważna uwaga dotycząca oprogramowania do odzyskiwania danych każdego typu: narzędzia te powinny być używane wyłącznie do odzyskiwania danych logicznych, gdy urządzenie jest sprawne mechanicznie. W sytuacjach, gdy dysk wydaje nietypowe dźwięki, został uderzony, upuszczony lub uszkodzony w inny sposób, próby odzyskania danych za pomocą oprogramowania mogą spowodować jeszcze większe szkody. W takich przypadkach jedynym rozwiązaniem jest skorzystanie z profesjonalnej usługi odzyskiwania danych.
Szybkie ostrzeżenie o oszustwach:
Zdarzają się również fałszywe usługi odzyskiwania danych. Oszuści mogą twierdzić (zwykle za pośrednictwem poczty elektronicznej lub wyskakującego okienka), że dane użytkownika zostały naruszone i można je odzyskać za odpowiednią opłatą. Robią to tylko dla pieniędzy lub w celu uzyskania dostępu do danych użytkownika, więc zachowaj czujność.
Nawet najlepsze oprogramowanie do odzyskiwania danych ma pewne ograniczenia. Aby mieć jak największe szanse powodzenia, należy skontaktować się z profesjonalnym dostawcą usług odzyskiwania danych i wyjaśnić sytuację.
Doświadczony specjalista zada Ci kilka pytań i odpowiednio oceni sytuację, aby określić najlepszy sposób postępowania w celu odzyskania danych. Przykładowe pytania, które zadamy:
Akredytowana firma powinna również być w stanie wykonać odzyskiwanie lub naprawę bez unieważniania gwarancji urządzenia. Nie byłoby to możliwe po samodzielnym otwarciu dysku.
Po osobistym sprawdzeniu specjalista powinien być w stanie oszacować ilość danych, które można odzyskać, a także koszt i ramy czasowe.
Następnie wykorzystają swoje doświadczenie, wiedzę i narzędzia (w tym pomieszczenie sterylne), aby odzyskać jak najwięcej cennych danych.
Niedawno firma Ontrack pomogła klientce — profesjonalnej fotografce Aurore Alifanti — odzyskać kilka ważnych plików z uszkodzonego dysku twardego.
Oto skrócona wersja jej historii:
„Podczas archiwizowania ostatnich zdjęć strąciłam ze stołu dysk twardy o pojemności 4 TB. Gdy patrzyłam, jak rozbija się o podłogę, ogarnęła mnie czysta panika. Podłączyłam go i okazało się, że nie mam dostępu do wszystkich moich archiwów zawodowych i osobistych z lat 2015-2019 oraz do plików z umowami zawodowymi.
„Biorąc pod uwagę znaczenie danych, które utraciłam, zdecydowałam się skontaktować z firmą Ontrack – głównie ze względu na ich doświadczenie w dziedzinie odzyskiwania danych.
„Oddałam dysk twardy, aby otrzymać bezpłatną ocenę sytuacji. Proces był bardzo prosty, ponieważ musiałam tylko wypełnić krótki formularz. Firma Ontrack zapewniła mnie, że nie ma żadnego zobowiązania, abym kontynuowała proces odzyskiwania danych; powiedzieli również, że nie pobierają opłat, jeśli nie uda im się odzyskać żadnych danych.
„Ocena ma na celu określenie problemu i oszacowanie ilości danych, które można odzyskać. Następnie zaproponowano mi wycenę z trzema różnymi opcjami usługi: Standardowa (10-15 dni roboczych), Ekspresowa (3-5 dni roboczych) i Pilna (12-48 godzin).
„Jeden z inżynierów Ontrack (Alex) wyjaśnił szczegóły uszkodzenia mojego dysku twardego. Alex wyjaśnił, że gdy mój dysk twardy uderzył o podłogę, głowica odtwarzająca została uszkodzona, co spowodowało zarysowanie dysku, które uszkodziło moje pliki.
„Postanowiłam zgodzić się na wycenę. Zamówiono nową głowicę odtwarzającą, a mój dysk trafił do „pokoju czystego”. Alex informował mnie na bieżąco w trakcie całego procesu, co było bardzo pocieszające.
„Ontrack zdołał odzyskać 80% plików, pozostawiając 20% jako pliki „częściowe” – nadal miałam dostęp do niektórych z tych plików. Odzyskane dane otrzymałam na nowym, zaszyfrowanym dysku twardym o pojemności 4 TB, z plikami podzielonymi na dwa foldery: Dobre i Częściowe. Ku mojemu zaskoczeniu, akta były w zwykłym, pięknym porządku, co ułatwiło mi ich przeglądanie i sprawdzenie, czy nie brakuje w nich czegoś ważnego”.