Jak uchronić backup przed awarią?

Jeżeli nigdy nie doświadczyłeś utraty danych, to jesteś prawdziwym szczęściarzem. Większość użytkowników komputerów czy smartfonów niestety ma to przykre doświadczenie na swoim koncie. Najrozsądniejszym rozwiązaniem, które pozwoli tego uniknąć, jest wykonanie kopii zapasowej. Jednak są przypadki, w których nawet backup nie chroni przed utratą danych… Jakiś czas temu przekonał się o tym polski raper Rahim, który zwrócił się do Ontracka z prośbą o odzyskanie danych z macierzy. Artysta był przekonany, że ma backup…

Zatem jak wykonać kopię zapasową, żeby w razie utraty danych móc na nią liczyć? O czym warto pamiętać? Odpowiedź na te pytania znajdziecie poniżej.

Dlaczego backup to konieczność?

Utrata danych może mieć dla użytkownika różne skutki – wszystko zależy od tego, ile warte są dla niego konkretne dane. Utrata kilku plików muzycznych lub wideo, które można pobrać z sieci lub obejrzeć online nie będzie zbyt dotkliwa. Jednak utrata zdjęć z własnego ślubu, jedynego egzemplarza pracy dyplomowej lub powieści, nad którą autor pracował latami, na pewno będzie bardzo przykrym doświadczeniem.

W przypadku przedsiębiorstw utrata danych może mieć krytyczne znaczenie. Ze względu na liczne przepisy prawa i wewnętrzne regulacje, firmy mogą dotkliwie odczuć jej skutki – począwszy od utraty zaufania klientów, przerwy w funkcjonowaniu, aż po kary finansowe czy nawet bankructwo.

Upewnienie się, że dane (zarówno te prywatne, jak i biznesowe) są zawsze dostępne, jest zatem czymś więcej niż tylko działaniem „dla świętego spokoju” – to wręcz konieczność. Posiadanie aktualnego backupu danych, które są kluczowe, jest niezbędne. Niestety, wciąż wielu użytkowników ignoruje ten fakt…

Przypomnijmy, że tegoroczne badanie, które przeprowadziliśmy z okazji Międzynarodowego Dnia Backupu (ang. World Backup Day), wykazało, że aż 33% użytkowników nie wykonuje kopii zapasowych. Mimo że większość badanych tworzy backup, tylko 43% z nich było w stanie odzyskać 75-100% swoich danych z kopii zapasowej w awaryjnej sytuacji. Oznacza to, że większość użytkowników nie była w stanie przywrócić swoich danych pomimo tego, że posiadali backup.

Jakie są powszechne przyczyny utraty danych?

• Usunięte lub sformatowane dane : Wielu użytkowników przypadkowo usuwa swoje dane z dysku twardego lub innego nośnika. Wystarczy jedno kliknięcie, a dane lądują w koszu – niezależnie od tego, na jakim systemie operacyjnym pracujemy. To samo dotyczy formatowania. Czasami użytkownicy formatują swój (niewłaściwy) dysk i dopiero po czasie sobie przypominają, że znajdowały się na nim ważne dane,

• Złośliwe oprogramowanie, ransomware, ataki cyberprzestępców : Wirusy stanowią poważne zagrożenie dla każdego użytkownika komputera. Jeżeli system nie jest odpowiednio zabezpieczony lub odwiedziłeś zainfekowaną stronę www, wiele Twoich danych może zostać zarażonych, uszkodzonych lub zaszyfrowanych,

• Uszkodzone pliki : Pliki mogą zostać uszkodzone z wielu powodów. Awarie oprogramowania, błędy logiczne i inne czynniki mogą do tego prowadzić. Innym powodem mogą być także problemy z zasilaniem,

• Awarie sprzętu : Utrata danych na skutek problemów ze sprzętem może nastąpić w dość łatwy sposób. Dyski twarde są na to szczególnie narażone, ponieważ talerze obracają się z prędkością ponad 5000 obrotów na sekundę. Wystarczy niefortunne uderzenie, które spowoduje awarię (wówczas, gdy głowica zetknie się z obracającym się talerzem, powodując trwałe i zazwyczaj nieodwracalne uszkodzenie powierzchni talerza). Co więcej, dyski twarde i SSD mają ograniczoną żywotność. Po kilku latach użytkowania mogą najzwyczajniej w świecie odmówić posłuszeństwa. Kiedy dysk HDD zacznie wydawać niepokojące dźwięki, zdecydowanie nadeszedł czas, aby wykonać backup i zakupić nowy nośnik,

• Katastrofy naturalne : Huragany, tornada, burze tropikalne czy trzęsienia ziemi nie zdarzają się zbyt często i nie występują we wszystkich regionach świata. Jednak ulewne deszcze, powodzie bądź pożary mogą dosięgnąć każdego i zniszczyć sprzęt z istotnymi danymi.

Reguła 3-2-1

Aby pomóc użytkownikom uniknąć negatywnych skutków utraty danych, opracowano regułę 3-2-1. Według tej zasady użytkownik powinien posiadać swoje cenne dane w trzech kopiach. Oprócz „oryginalnego” miejsca ich przechowywania (komputera, dysku sieciowego, serwera czy zewnętrznego nośnika) należy utworzyć dwie inne kopie zapasowe. Jednak powinny one wykorzystywać dwie różne technologie (być zapisane na dwóch różnych nośnikach). Na przykład jedna kopia na zewnętrznym dysku twardym, a druga w chmurze. Poza tym, jedną kopię należy przechowywać w innym miejscu (najlepiej geograficznie odległym).

Dlaczego backup może nie zadziałać?

Najczęstsze przyczyny awarii kopii zapasowych i niemożności ich użycia lub utraty danych mimo posiadania backupu to:

• awaria oprogramowania do tworzenia kopii zapasowych,
• niewystarczająca ilość miejsca na backup,
• profil backupu nie obejmował kompletnego urządzenia, struktury danych, wszystkich folderów itp.,
• urządzenie zewnętrzne było podłączane do komputera, serwera lub innego nośnika pamięci tylko sporadycznie, a kopia zapasowa nie była tworzona automatycznie, lecz ręcznie,
• komputer lub inne urządzenie pamięci masowej nie były włączone, kiedy powinna była zostać utworzona kopia zapasowa, a inny czas nie został określony,
• pliki zostały utracone przed utworzeniem backupu.

Jak zabezpieczyć backup przed awarią?

Na przestrzeni lat w Ontracku widzieliśmy wiele przypadków utraty danych, których powodem był niedziałający backup. Dlatego też zachęcamy do przestrzegania poniższych wskazówek:

• zainwestuj w rozwiązanie do tworzenia kopii zapasowych i opracuj plan działania,
• zdecyduj, w jakich odstępach czasu będzie wykonywany backup (im dłuższe przerwy, tym więcej danych może być nieaktualnych),
• dopilnuj, aby backup był wykonywany regularnie zgodnie z ustalonym harmonogramem,
• sprawdzaj raporty kopii zapasowych pod kątem komunikatów o błędach lub awariach,
• regularnie – przynajmniej raz na 3 miesiące – testuj sprzęt, oprogramowanie i same kopie zapasowe, aby upewnić się, że wszystko działa prawidłowo.

Oraz – co najważniejsze – nie wpadaj w panikę, gdy backup nie zadziała w sytuacji utraty danych. W razie jakichkolwiek problemów nie próbuj działać na własną rękę. Skontaktuj się z firmą zajmującą się profesjonalnym odzyskiwaniem danych.

Jeżeli zastosujesz się do powyższych wskazówek, Twoja kopia zapasowa powinna być bezpieczna. Ważne, by regularnie ją testować i sprawdzać aktualność danych!