Wat is het beste long-term storage\backup medium? In deze blog: Diskettes en optische media
Er is een voortdurende trend dat zowel consumenten als bedrijven steeds meer data produceren. Maar waar sla je al die data op? In de vorige twee delen van deze artikelreeks hebben we de geschiedenis en de toekomst van tape besproken, evenals harde schijven en SSD's. Deze keer behandelen we oude diskettes en optische media zoals cd-roms en dvd's.
De korte versie:
-
Floppy disks en Iomegas Zip media en hun drives zijn sterk geweest voor de begindagen van computers. Maar omdat ze slechts een kleine hoeveelheid data opslaan, de benodigde hardware en drivers meestal niet meer beschikbaar zijn en de media ofwel niet meer geproduceerd worden of duur zijn, zijn ze niet geschikt voor modern gebruik.
-
CD's, DVD's en Blu-rays kunnen een aanvulling zijn op uw opslagbehoeften als u een snel, goedkoop en betrouwbaar back-upmedium nodig hebt. Voor archivering op lange termijn zijn ze niet bruikbaar vanwege hun soms korte levensduur. Hoewel sommige gegevens tientallen jaren kunnen worden opgeslagen, doen sommige dat niet en slaan ze hun gegevens maar een paar jaar op.
Diskettes
Veel computergebruikers die ouder zijn dan 30 jaar herinneren zich de tijd dat ze hun computergegevens moesten opslaan op floppy disks of zelfs op compact formaat datacassettes. Enorme hoeveelheden gegevens of applicaties moesten worden opgeslagen op vele floppydisks die vervolgens één voor één in de computer moesten worden geplaatst als een andere gebruiker (of koper) ze op zijn computer wilde installeren. Met de introductie van de eerste personal desktop, Apple computers en geavanceerde grafische computerprogramma's was er al behoefte aan grotere opslagmedia, zelfs voor consumenten en kleine tot middelgrote bedrijven. De opslagcapaciteit van deze magnetische opslagmedia was erg laag met slechts 1,44 MB gegevensruimte voor een 3,5 inch schijf die in 1984 werd geïntroduceerd, hetzelfde jaar als de Apple Macintosh. De eerste floppydisks werden uitgevonden in 1971, 8 inch groot en met een opslagcapaciteit van 80 kilobyte als alleen-lezen-medium. De eerste floppy disk waarmee gebruikers zelf gegevens konden opslaan waren 256 kb. Hoewel floppy disks nog steeds te koop zijn, is het eerder een verzamelobject voor oude computers.
Wat is de levensduur van een floppy
Toen en nu beweren sommige producenten dat een diskette tien tot twintig jaar mee kan gaan als hij goed wordt bewaard. Sommige van deze media gaan echter maar drie tot vijf jaar mee. Het hangt er allemaal vanaf hoe goed ze oorspronkelijk zijn geproduceerd.
Zip drives
Het was bijna onmogelijk om grafische of lay-outgegevens van de ene ontwerper met de andere te delen. Daarom moest er een andere oplossing worden gevonden voor een draagbaar opslagapparaat. Daarom waren in de jaren negentig Iomegas Zip Drives een enorm succes. Simpel gezegd waren de diskdrives externe apparaten met enkele magnetische harde schijven die bedekt waren met een plastic hoes. Deze schijven waren gemakkelijk te hanteren, vrij licht en hadden capaciteiten van 100, 200 en 750 megabyte in totaal voor elk medium. Veel gebruikers besteedden echter niet veel aandacht aan het externe apparaat en de media zelf. Daarom klaagden velen over de "Zip-click-of-death", wat niet meer was dan een simpele "headcrash", nog steeds een veel voorkomend probleem van harde schijven die op de grond vallen, kapot gaan of blootgesteld worden aan schokken of stoten. Dit was echter niet de belangrijkste reden waarom er een einde kwam aan het succes van de apparaten, maar door de opkomst van de CD-ROM, snel gevolgd door de DVD.
Optical: het succes van de CD en DVD
Het idee van optische media is gebaseerd op het idee en de behoefte van een opslagmedium dat immuun is voor mechanische problemen die tape of een harde schijf hebben: Omdat optische media gebaseerd zijn op laserlicht wordt het oppervlak niet "aangeraakt" door mechanische onderdelen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een tapedrive waar de tape door een rol, geleiders of leeskoppen wordt geleid. Ook een harde schijf kan problemen veroorzaken als een van de vele mechanische onderdelen het begeeft. Daarom werd een lasergebaseerde optische opslag ontwikkeld.
De Compact Disk (CD) verscheen voor het eerst op de Audiobeurs 1977 als optische opslag voor geluiden en muziek. Het was het resultaat van jarenlang onderzoek naar hoe je geluiden effectief kon opnemen. Met het begin van het digitale tijdperk in de vroege jaren zeventig probeerden twee bedrijven - Sony en Philips - allebei een manier te vinden om muziek op te slaan en te distribueren op een lichter en kleiner medium dan de oude vinylschijven of -tape. In 1979 demonstreerde Philips de eerste optische schijf en de CD-audiospeler. De uiteindelijke diameter was 12 cm en de resolutie werd verhoogd van 14 bits naar 16 bits. Deze gecombineerde inspanning van Philips en Sony zette een nieuwe wereldwijde standaard. Het duurde echter bijna een decennium voordat de CD de oude vinylschijf opvolgde. Aan het begin van de jaren negentig werden er bijna geen oude vinylplaten meer gebruikt voor de uitgave van nieuwe muziek. Hetzelfde gebeurde met gegevensopslag. Met de introductie van multimediaspellen en hun toegenomen hoeveelheid gegevens, leverden de eerste producenten hun spellen tegen 1991 op cd.
Normaal wordt een Audio CD of een Data CD geproduceerd in een speciale fabriek - een perserij. De producent geeft zijn (audio)gegevens aan de CD-persfabriek, die vervolgens een Master Disk maakt. Van deze Master Disk wordt vervolgens de benodigde hoeveelheid gekopieerd. Een typische CD kan tot 80 minuten muziek of 650 MB data bevatten.
Natuurlijk zou niemand zonder een serieus zakelijk idee naar een CD-perserij gaan om zijn persoonlijke of zakelijke gegevens op zo'n commercieel geproduceerde schijf op te slaan. Daarom werd de CD-R al snel een groot succes na de doorbraak van de Audio CD na zijn uitvinding in 1982. Een Japans bedrijf vond dit formaat uit in 1988. Philips was samen met Kodak de eerste producent van commercieel verkrijgbare optische dataschijven en introduceerde de eerste CD-R en de eerste Picture-CD op de Fotokina Fotobeurs in 1992.
Het belangrijkste doel van een CD-R is het opslaan van gegevens - of het nu gaat om digitaal gemasterde muziek of bestanden uit een database of applicatie. De technologie achter de CD-R: De schijf zelf is gemaakt van polycarbonaat waarop verschillende lagen zijn aangebracht. Eén van deze lagen is een speciale organische kleurstoflaag. Wanneer gegevens op de CD-R worden gebrand, worden de absorptie- en reflectie-eigenschappen van het kleinste element van deze kleurstof - de putjes - door de laser veranderd. Wanneer de gegevens worden uitgelezen, gebruikt een andere, kleinere laser de veranderde reflectie van de metalen reflectielaag (goud of vaker zilver) die zich boven de kleurstoflaag bevindt om de gegevens om te zetten in een elektrisch signaal (bits en bytes). Om zowel de kleurstof als de reflectielaag te beschermen, wordt de opneembare kant van de CD-R normaal gesproken gecompleteerd door een transparante verflaag.
Hoewel een CD-R (of een CD uit een perserij) 650 MB ruimte heeft, wat genoeg is voor normaal 10 tot 12 tracks muziek, is het niet genoeg voor meer films of grote softwareprogramma's. Daarom werden DVD's uitgevonden en op de markt gebracht in september 1995. Een jaar eerder werden twee concurrerende formaten geïntroduceerd door Sony en Philips aan de ene kant en Toshiba aan de andere. Dit leidde tot verwarring bij de toekomstige klanten over welke speler ze moesten kopen om hun films af te spelen - een Multimedia CD (MMCD) van Sony/Philips of een Super Density (SD) speler van Toshiba. Deze spelers wilden echter geen nieuwe "formaatoorlog" beginnen zoals die tussen VHS en Betamax videospelers eind jaren zeventig en begin jaren tachtig. Twee andere formaten - de Video-CD en de LaserDisc - waren ook niet succesvol op de markt. Daarom werden ze het eens over de Digital Video Disc of Digital Versatile Disc (DVD) als het nieuwe formaat als nieuwe standaard.
Om het eenvoudig te houden, is de DVD bijna gebaseerd op dezelfde technologie als de CD. Omdat de DVD is uitgevonden om meer gegevens op dezelfde diameter van de schijf op te slaan, moest de beschikbare ruimte op de "plaat" effectiever worden gebruikt. Daarom moest de afstand tussen de pits en de landpunten kleiner worden en moesten de pits en landpunten kleiner worden. Op deze manier konden er meer gegevens op de schijf worden opgeslagen. Bovendien worden in een DVD-speler/recorder gevoeligere lasers gebruikt om gegevens uit te lezen of weg te schrijven, ongeacht of dit bestanden of hele films zijn. Een normale DVD bevat 4,7 GB aan gegevens. Sinds de begindagen van DVD's zijn er echter uitvindingen gedaan die hebben geleid tot de dual layer DVD's (DVD-R DL) met twee lagen aan dezelfde kant (DVD-9) die tot 8,5 GB gegevens kunnen bevatten of bijvoorbeeld de DVD-RAM met twee gegevenslagen van 4,7 GB aan elke kant met in totaal 4 gegevenslagen en 9,4 GB gegevensruimte (DVD-10). Daarnaast zijn er ook DVD-RAM (DVD-17) op de markt die ook vier gegevenslagen hebben en tot 18 GB aan gegevens kunnen bevatten. Dit laatste formaat is nog niet buiten Japan op de markt gekomen.
Blu-ray
De nieuwste uitvinding die daadwerkelijk op de markt is gekomen, is de blu-ray. Zoals de naam al doet vermoeden, gebruikt de Blu-ray een blauwe laser die gebruik maakt van laserlicht met een kortere golflengte. Hierdoor kunnen de gegevens veel dichter op de schijf worden geschreven en is de laserpunt veel kleiner. Daarnaast is ook de overdrachtssnelheid drastisch verhoogd zodat de gegevens veel sneller kunnen worden uitgelezen. Blu-ray is verkrijgbaar in twee versies: Een enkellaagse en een dubbellaagse. De single layer disc kan tot 25 GB aan gegevens opslaan, terwijl de double layer tot 50 GB kan opslaan. Blu-ray-schijven met drie of vier lagen kunnen tot 128 GB aan gegevens opslaan (gebaseerd op het zogenaamde BDXL-formaat), maar zowel de recorder die BD-R XL-schijven kan schrijven als de lege media zijn niet gebruikelijk in zowel de VS als Europa en moeten in Japan worden gekocht.
Sinds de uitvinding van de CD zijn er veel andere concepten van optische media aan het publiek gepresenteerd - het Holografisch Data Opslag Systeem of 3D optische opslag waarbij een derde dimensie wordt geïntroduceerd in de opslagmedia - maar al deze concepten hebben het niet gehaald tot marktintroductie.
Wat is de levensduur van een optical
De typische levensduur van een DVD is bijna gelijk aan die van een CD: Een opgenomen DVD gaat waarschijnlijk - als hij goed wordt bewaard - tussen de twee en vijf jaar mee, ook al beweren de producenten dat de gegevens op een DVD tussen de 10 en 20 jaar kunnen meegaan.
Conclusie:
Aangezien floppydisks vandaag de dag bijna niet meer voorkomen en bijna niemand nog een floppydiskstation in gebruik heeft, heeft dit opslagmedium alleen maar nadelen: Het slaat bijna geen gegevens op, het medium heeft oude hardware nodig om te werken en is nu duur in aanschaf.
Optische media kunnen echter een extra opslagmedium zijn voor zowel consumenten als kleine tot middelgrote bedrijven die slechts een kleine hoeveelheid gegevens als back-up willen opslaan. Optische media moeten altijd in een goed en in het donker worden bewaard. Bovendien moet de schijf voorzichtig worden behandeld, zodat krassen en vuil de gegevenslagen onder de transparante (beveiligings)laag niet beschadigen. Het is verstandig om de gegevens regelmatig te controleren en de benodigde gegevens na 2-3 jaar te migreren.
Meer in de reeks: "Welk opslagmedium voor langdurig archiveren data?"
Harde schijven en SSD en op flash gebaseerde opslag
Tape
of
Neem contact met ons op